De oorsprong van budo gaat in essentie terug tot het beschermen van het individu. In essentie ligt de ware betekenis van budo in het streven naar persoonlijke groei, de cultivering van deugden en de ontwikkeling van een sterke geest, lichaam en ziel. Het gaat niet alleen om vechten, maar om te streven naar een beter persoon te worden door toegewijde beoefening.
In Aikido leer je martiale technieken. Maar de echte meerwaarde is het leren in bescherming nemen van jezelf.
Je leert niet alleen hoe je een tegenstander op afstand houdt en controleert, maar nog belangrijker is dat je leert waar je eigen grenzen liggen en hoe je die kunt aangeven.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld boksen, waarbij het doel is om elkaar te bestrijden door op elkaar in te beuken, heeft Aikido een andere benadering. heel wat boksers eindigen met Parkinson of een ander hersenletsel. Dat kan nooit de bedoeling zijn van een krijgskunst. Je gaat jezelf niet nodeloos blootstellen aan de kans om gekwetst te raken. Bijvoorbeeld, in Judo kunnen heupworpen resulteren in spierletsel vanwege de krachtige bewegingen, iets wat Aikido juist tracht te voorkomen.
Wanneer men zich in een conflict begeeft, hetzij fysiek of verbaal, begint men meestal met een gelijke kans op winst en verlies. Echter, wanneer men geconfronteerd wordt met een tegenstander die sterker, ervarener of agressiever is, stijgt de kans op verlies aanzienlijk. Daarom is het belangrijk in Aikido om het conflict te vermijden. Door geen weerstand te bieden en weg te gaan, kan men een conflict beëindigen zonder enige schade aan te richten.
Alain Peyrache verwoorde dit heel symbolisch door de analogie van drie zwaarden. Iedereen heeft wel eens het verhaal gehoord waarbij de scherpte van een Japans zwaard getest word door het in stromend water te plaatsen, met het scherpe lemmet tegen de stroming in. Dan strooide men een handvol bladeren in het water. De stroming duwde de bladeren tegen het lemmet aan. Aan de hand van deze test kwam men te weten of men een slecht zwaard, een gemiddeld zwaard of een goed zwaard had. Als het blaadje in contact kwam met het lemmet, en het bleef er aan haken zonder doormidden te worden gesneden, dan had men een slecht zwaard. Kwam het blaadje in contact met het lemmet en werd het prompt doormidden gesneden, dan was het een gemiddeld zwaard. Bij het derde zwaard stroomde het blaadje in de richting van het lemmet en ging er dan met een boogje omheen. Dat is symbolisch het goede aikido zwaard omdat het de confrontatie uit de weg gaat. In Iaido vinden we dit ook terug in de spreuk “saya no uchi no kachi”. Het zegevieren van de zwaardvechter zonder dat het zwaard de schede moet verlaten.
Door de bescherming van het individu voorop te stellen ga je aangeven waar je fysieke en mentale grenzen liggen. Aikido is alles in harmonie brengen met elkaar. Dat is het bijzondere van deze fantastische krijgskunst en krachtige levenswijze. Je zou het ook kunnen vertalen met doe alles, maar met mate: Dit betekent dat je ook je angsten niet mag laten overwinnen, ga de confrontatie aan, verbeter jezelf als individu, verken je mogelijkheden, motiveer jezelf om uit je comfortzone te komen, verken de wereld,… maar hou altijd voor dat je dit doet op een manier die veilig is voor jezelf. Neem kleine stapjes, sta jezelf toe te wennen aan nieuwe situaties, neem een positie in die zekerheid en zelfvertrouwen uitstraalt. Vermijd om datgene te doen wat je lichamelijk en geestelijk kan pijn doen. Elk lichaam heeft zijn persoonlijke grenzen. Niet iedereen is gemaakt om bij de special forces te kunnen dienen. Respecteer en luister naar wat je lichaam je wil vertellen. Op een geven moment in ons leven, meestal tijden onze jeugd waarbij we veelal denken alles aan te kunnen is de grens om schade aan jezelf toe te brengen heel groot. De fysieke schade zal je vaak voelen als je ouder bent, omdat deze zich zal uiten aan de hand van pijn en bewegingsproblematieken. Maar ook de basis voor veel mentale schade kan gelegd worden in de jeugd. Een burn out is heel vaak de uitkomst van een som van heel veel elementen. Als er iets gebeurd en je voelt je daar niet goed bij, dan is dat de confrontatie van je bewustzijn met iets dat een persoonlijke of morele grens probeert aan te vallen. Aandacht hebben voor dat soort signalen kan je later heel veel pijn besparen.
Dat is de ware meerwaarde van Aikido. Het is het leren van jezelf te beschermen aan de hand van martiale technieken met de bedoeling om ze nooit te hoeven gebruiken.